Sensate Focus to technika w terapii seksualnej wprowadzona na początku lat 70. XX wieku przez zespół badaczy Masters & Johnson. Program składający się z sześciu kroków kieruje uwagę partnerów na ich własne odczucia zmysłowe i szeroko pojętą sensualność, zamiast skupiać ich na zachowaniach seksualnych ukierunkowanych na cel, np. na narządach płciowych, orgazmie, wytrysku, czy seksie penetracyjnym.
Kiedy stosujemy w terapii par trening seksualny „Sensate Focus”?
- Technika Sensate Focus wykorzystywana jest w:
- terapii problemów z obrazem ciała,
- problemach seksuologicznych, takich jak różnice w potrzebach seksualnych,
- problemach z erekcją,
- problemach z ejakulacją,
- trudnościach w osiąganiu i przeżywaniu orgazmu,
- bólu w czasie penetracji,
- brak podniecenia seksualnego,
- czy niedopasowaniu w preferencjach seksualnych.
Jakie efekty w psychoterapii par można uzyskać dzięki terapii dotykiem „Sensate Focus”?
- Celem terapii seksuologicznej może być:
- akceptacja własnej seksualności,
- budowanie zaufania i poczucia bezpieczeństwa miedzy partnerami,
- umożliwienie czerpanie parze przyjemności i radości z kontaktów intymnych.
Wykonajcie ćwiczenia terapii dotykiem, gdy oboje jesteście zrelaksowani, wypoczęci i życzliwi wobec siebie. Zróbcie wszystko, co w waszej mocy, aby zapewnić sobie prywatność i ograniczyć rozproszenia. Na ćwiczenie potrzebujecie od 40 do 60 minut.
Ważne! Ćwiczenia te wymagają rozległego, nieograniczonego kontaktu „skóra do skóry”. Optymalna jest nagość, ale jeśli nie jest to możliwe – unikajcie obcisłych ubrań.
Krok 1 treningu seksualnego dla związków: Dotykanie partnera_ki bez kontaktu z narządami płciowymi
Cel: Czerpanie przyjemności z bycia dotykanym_ą, odprężenie, przeżycie przyjemności.
W idealnej sytuacje oboje jesteście po kąpieli, rozebrani, bez zegarków czy biżuterii. Ustalacie kto pierwszy jest „dotykającym” a kto „dotykanym”.
Ważne! Osoba odbierająca dotyk powinna przede wszystkim skoncentrować się na swoich własnych odczuciach.
Na tym etapie dotyk nie jest odwzajemniany. Osoba „dotykana” powinna po prostu zauważać doznania – ale nie w kategoriach ich oceny lub analizy, ale po to, aby w pełni doświadczyć dotyku. Osoba „dotykana” powinna jednak dać znać, jeśli „dotykający” zrobi coś fizycznie lub psychicznie niekomfortowego. Sesja „w jedną stronę” powinna trwać około 15 minut, zwłaszcza że na początku ćwiczenie może wydawać się nieco niezręczne, a kilka dodatkowych minut może być potrzebnych, aby przezwyciężyć początkową „nienaturalność”.
Ważne! Dotyk nie powinien być przedłużany do znudzenia lub zmęczenia któregokolwiek z partnerów.
- Przykładowe etapy / podstawowe zasady dla Kroku 1:
- Dotknij dłoni, ramion, stóp, skóry głowy i twarzy partnera_ki.
- Usiądź z głową partnera_ki na kolanach. Dotknij jego/jej brody, policzków, płatków uszu, ust, czoła i skroni.
- Dotknij pleców, szyi, ramion, pośladków i nóg. Włącz dłonie i stopy.
- Dotykaj klatki piersiowej, brzucha, ramion i ud. Unikaj dotykania piersi, górnej części nóg/ud i okolicy narządów płciowych.
Kilka sugestii w odniesieniu do różnych rodzajów dotyku Sensate Focus:
1. Zagraj w grę „świadomość tekstury”. Zauważ różnice w fakturze powierzchni skóry na różnych częściach ciała. Jak faktura na policzkach wypada w porównaniu z grzbietami dłoni, łydkami lub szyją? W których miejscach skóra jest szczególnie jedwabista, a w których elastyczna?
2. Zmieniaj siłę nacisku i tempo dotyku. Poczuj różnicę między długim, rozciągniętym dotykiem oraz nieco mocniejszym i szybszym. Przełącz się na przez chwilę na rytm „staccato”, a potem wróć do łagodniejszego, bardziej leniwego „brzmienia”. Czy zmiana tempa dotyku zmienia również Twoje uczucia?
Ważne kwestie wyjaśniające proces treningu seksualnego poprzez dotyk:
1. Jeśli poczujesz podniecenie seksualne, wycofaj się z dążenia do stosunku seksualnego.
2. Każdy z partnerów może poprosić o zakończenie sesji. Jeśli zaczniesz zasypiać, spróbujcie ponownie innym razem, kiedy oboje będziecie wypoczęci.
3. Nie jest celem zrobienie partnerowi_ce masażu (choć może to być wspaniałe przy innej okazji) lub dotykanie go/jej w sposób, który twoim zdaniem sprawi mu/jej przyjemność. Chodzi o to, aby „dotykający” mógł doświadczać sensorycznie co czuje – bez żadnych rozpraszaczy i powinności.
Druga część tego ćwiczenia polega na odwróceniu ról. Postarajcie się nie robić przerwy przed zmianą. Unikajcie porównywania stylów dotykania. Nie ma powodów, abyście stosowali takie samo podejście do dotykania lub taką samą sekwencję dotykania – jesteście dwiema różnymi osobami!
Niektóre pary lubią powtarzać Krok 1 przez szereg dni. Często zauważają, że za każdym razem robią to inaczej – inne warianty technik dotyku, inna zmysłowość i jej odbiór a nawet poziom stresu. Zachowajcie elastyczność w decyzji czy powtarzacie ćwiczenie czy przechodzicie do kolejnego kroku – tutaj nie ma „testu” do zdania aby przejść na następny poziom.
Krok 1A w terapii dotykiem dla par: Dotykanie partnera_ki bez kontaktu z narządami płciowymi
Cel: Czerpanie przyjemności z bycia osobą dotykającą. Osoba dotykana informuje co jest przyjemne/nieprzyjemne.
Krok 2 treningu intymności Sensate Focus: uwzględnij dotykanie narządów płciowych i/lub piersi
- Ważne! Ten etap powinien być połączony z psychoedukacją seksualną dotyczącą reakcji genitalnych, np.:
- mechanizmu podniecenia,
- przeżywania orgazmu,
- jednoczesnego przeżywania orgazm,
- przeżywania orgazmu wyłącznie w wyniku stymulacji pochwy penisem,
- techniki „start – stop” lub techniki ucisku penisa.
W drugim etapie ćwiczenia piersi i narządy płciowe są uwzględnianym obszarem dotyku – ale całowanie i stosunek już nie.
Podstawowe wytyczne dla Kroku 2 są identyczne jak poprzednio: prywatność, nagość, czystość, „dotykający” i „dotykany” itp… Zaleca się, aby „biorca dotyku” rozpoczął ćwiczenie leżąc na łóżku twarzą w dół. Mimo że „zakaz” dotykania piersi i narządów płciowych już nie obowiązuje, osoba dotykająca nie powinna zmieniać ogólnego charakteru swojego doświadczenia. Chodzi o to, aby nie próbować się podniecić lub dbać o podniecenie drugiej osoby. Ważne jest aby koncentrować się na własnych doznaniach zmysłowych w kontekście eksploracji ciała partnera_ki.
Jeśli impuls seksualny / w kierunku seksualnego dotyku jest niezwykle kuszący – ZWOLNIIJ TEMPO, POMYŚL I POCZUJ, np. krzywiznę pleców twojego/twojej partnera_ki i porównaj ją z konturem jego/jej bioder. Przesuń palcami po jego/jej włosach, jakbyś czuł ich fakturę i grubość po raz pierwszy. Kiedy ponownie złapiesz rytm ćwiczenia poczujesz jak rejestrujesz doznania zmysłowe koniuszkami swoich palców.
Przykładowe etapy / podstawowe zasady dla Kroku 2 w treningu seksualności dla par:
Połóż kilka poduszek za plecami osoby „dotykającej”, tak aby mogła usiąść przy ścianie, z nogami lekko rozłożonymi w kształcie litery V. Osoba „dotykana” siedzi pomiędzy nogami osoby „dotykającej”, plecami do jej klatki piersiowej. Sięgając w dół lub wokół osoby „dotykanej”, osoba „dotykająca” może dosięgnąć większości jej ciała (trudność może dotyczyć dolnych partii nóg i stóp).
W tym momencie, gdy osoba „dotykająca” eksploruje ciało partnera_ki – dodajemy zwrot akcji, aby wzmocnić komunikację niewerbalną. Osoba „dotykana” kładzie dłoń na dłoni osoby „dotykającej”, gdy ta kontynuuje ćwiczenie. Celem techniki „dłoń na dłoni” nie jest, aby osoba „dotykana” nagle przejęła inicjatywę. Jest to prosty, szybki i skuteczny sposób przekazywania dodatkowych informacji zwrotnych n/t subtelnych preferencji.
Dzięki technice „dłoń na dłoni”, osoba dotykana może pokazać partnerowi, w których miejscach lubi mocniejszy dotyk, gdzie chciałaby się zatrzymać itd. „Dotykany” może wskazywać, kiedy wolniejszy dotyk jest szczególnie zmysłowy lub kiedy należy przenieść eksplorację na kolejną część ciała. Osoba dotykająca nie musi tego robić, ale przy odrobinie praktyki może się nauczyć, jak połączyć własne uczucia i potrzeby z komunikatami przekazywanymi przez osobę dotykaną. „Dotykający” powinien zdawać sobie sprawę, że sygnały kierowane przez „dotykanego” nie są krytyką tego, co się dzieje – ale znaczą „Co powiesz na to, aby spróbować tego / czegoś innego?”
„Dotykający” na tym etapie może swobodnie włączyć dotykanie genitaliów do eksploracji ciała osoby dotykanej. Jednak natura doświadczenia nie powinna przenosić się na doświadczenie seksualne. Oznacza to n/p, że najlepiej jest na krótko dotknąć genitaliów lub ich okolic, a następnie na jakiś czas przenieść się w inne okolice ciała – wracając do genitaliów w naturalnym rytmie eksploracji ciała osoby dotykanej. Sprzyja to poszerzaniu zakresu zmysłowych doświadczeń.
Jeśli osoba dotykana jest podniecona seksualnie, osoba dotykająca nie musi kierować swojej uwagi na stymulację genitalną. Ale… jeśli partner chce utrzymać w danej chwili genitalną stymulację – może tak być. Jeśli któraś z osób czuje, że dotykanie stało się „do czegoś” zobowiązujące, zaleca się przerwanie ćwiczenia.
Ważne aspekty Kroku 2 terapii seksuologicznej dla par:
- Dodatkowe wskazówki:
- Czuj się swobodnie, przyjmując inne pozycje ciała niż sugerowana wcześniej w tekście.
- Osoba dotykana w czasie dotykania okolic genitalnych powinna sygnalizować swojemu/swojej partnerowi_ce co preferuje (aby dotykający nie zgadywał). Nie ma potrzeby aby wiedzieć z góry, co będzie przyjemne, tylko być otwartym na informacje zwrotne.
- Powstrzymaj się od całowania, ponieważ to często zmusza do „kontroli tempa” własnych zachowań zmysłowych / seksualnych. A to, co próbujesz teraz osiągnąć, to przełamanie starych wzorców, a nie ich utrwalenie.
- O tym warto pamiętać:
- Jeśli osoba dotykana uzna, że jest wystarczająco podniecona, aby osiągnąć orgazm, możesz pozwolić na jego wystąpienie. Nie próbuj jednak tego robić intencjonalnie.
- Podobnie jak w Kroku 1, każda z osób może powiedzieć „Chciałbym się zamienić”. Nie ma konkretnych wymagań ani ograniczeń czasowych, chociaż staraj się unikać sytuacji, w której ktoś z was będzie znudzony lub zmęczony.
- Upewnijcie się, że byliście w obu rolach – osoby „dotykanej” i „dotykającej”.
- Uwagi na temat erekcji…
- Jeśli jako „dotykający” masz erekcję, postaraj się ją zignorować i pozostań skupiony na osobie dotykanej.
- Jeśli „dotykany” osiągnie erekcję, „dotykający” może przez chwilę głaskać penisa, a następnie celowo przesunąć dłoń w inne miejsce, aby nie skupiać się na genitaliach.
- Oprócz dotykania lub głaskania penisa (niezależnie od tego, czy jest w stanie erekcji), osoba „dotykająca” może używać opuszków palców, aby dotykać mosznę, jądra i krocze.